Βονιφάτιος ο Μομφερατικός

(1154 – 1207). Αρχηγός της Δ’ Σταυροφορίας. Ο Β., γιος του Γουλιέλμου Β’, ήταν προικισμένος με εξαιρετικές πολιτικές και στρατιωτικές ικανότητες και διακρινόταν για την αγάπη του προς τις καλές τέχνες, σύμφωνα με τις μαρτυρίες των βιογράφων του. Το 1201, με εντολή του ετοιμοθάνατου Θεοβάλδου Γ’, εξελέγη αρχηγός της Δ’ Σταυροφορίας και μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης (1204) έγινε ηγεμόνας της Κρήτης και των περιοχών που βρίσκονταν ανατολικά του Βοσπόρου. Θεωρώντας το βασίλειο της Θεσσαλονίκης κληρονομιά του αδελφού του Ιωάννη, δεν άργησε να στραφεί κατά του Βαλδουίνου της Φλάνδρας, ο οποίος τελικά δέχτηκε να παραιτηθεί από τις αξιώσεις του, με αντάλλαγμα την παραχώρηση της Κρήτης σε αυτόν. Έτσι, ο Β., χάρη στην πολιτική του επιτηδειότητα, κατόρθωσε να μπει θριαμβευτής στη Θεσσαλονίκη και να συνεχίσει κατόπιν τη νικηφόρα πορεία του στην υπόλοιπη Ελλάδα, εξουδετερώνοντας την αντίσταση που προέβαλε στις Θερμοπύλες ο Λέων Σγουρός και κυριεύοντας διαδοχικά τη Θήβα, την Αθήνα και την Εύβοια. Ενώ όμως είχε φτάσει στο Ναύπλιο και είχε ήδη αρχίσει την πολιορκία του, πληροφορήθηκε ότι οι Βούλγαροι απειλούσαν το βασίλειό του, γεγονός που τον ανάγκασε να αποχωρήσει και να σπεύσει σε βοήθεια της Θεσσαλονίκης. Πράγματι, κατόρθωσε να προλάβει τον κίνδυνο και να λύσει την πολιορκία της πόλης, αλλά δεν πέτυχε να ανακαταλάβει τις Σέρρες και να εκμηδενίσει τον εχθρό που συνέχισε τις επιδρομές του στη Θεσσαλία λεηλατώντας και καταστρέφοντας. Η κατάσταση επιδεινώθηκε μετά τη σύλληψη του αυτοκράτορα της Κωνσταντινούπολης Βαλδουίνου από τους Βουλγάρους και πλέον οι ελπίδες των Λατίνων συγκεντρώθηκαν αποκλειστικά στο πρόσωπο του ηρωικού και ισχυρού Β. Αυτός, αναλαμβάνοντας την ηγεσία του αγώνα κατά των Βουλγάρων, επέβαλε στον θρόνο τον κόμη Ερρίκο (20 Αυγούστου 1206) και του έδωσε για σύζυγο την κόρη του Αγνή, με σκοπό την εξασφάλιση της ενότητας των λατινικών δυνάμεων. Πράγματι, αποτέλεσμα της επιδέξιας αυτής πολιτικής ήταν η νίκη του Ερρίκου στην Αδριανούπολη και η ανακατάληψη της Δράμας και των Σερρών από τον Β. Τον Ιούλιο του 1207, όμως, και ενώ ο Λατίνος ηγεμόνας επέστρεφε στη Θεσσαλονίκη από τα Κύψελα της Θράκης, όπου είχε συναντήσει τον αυτοκράτορα Ερρίκο, δέχτηκε κοντά στη Μοσυνόπολη την αιφνιδιαστική επίθεση των Βουλγάρων και, παρά τη γενναία αντίστασή του, ηττήθηκε και σκοτώθηκε. Τη βασιλεία της Θεσσαλονίκης ανέλαβε ο γιος του Δημήτριος με την επιτροπεία της μητέρας του Μαργαρίτας, επειδή αυτός ήταν ανήλικος.